Strategaeth Cynnwys 2025-27
2. Gofynion Deddfwriaethol
Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol 2015
Mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn ymroddedig i feithrin dyfodol ffyniannus, gwydn a chynaliadwy i'w gymunedau, yn unol â Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015. Mae'r ddeddfwriaeth arloesol hon yn gosod y fframwaith i gyrff cyhoeddus weithio mewn ffordd sy'n hyrwyddo lles cymdeithasol, economaidd, amgylcheddol a diwylliannol hirdymor Cymru. Mae'r Ddeddf yn cydnabod bod yn rhaid i'r penderfyniadau a wnawn heddiw ystyried anghenion cenedlaethau'r dyfodol, gan sicrhau ein bod yn gadael etifeddiaeth gadarnhaol i'r rhai a fydd yn etifeddu canlyniadau ein gweithredoedd.
Wrth wraidd y ddeddfwriaeth hon mae'r egwyddor datblygu cynaliadwy, sy'n galw ar gyrff cyhoeddus i ystyried goblygiadau hirdymor eu penderfyniadau wrth geisio atal problemau rhag codi. Mae'n annog dull sy'n cydbwyso anghenion uniongyrchol gydag effeithiau penderfyniadau yn y dyfodol, ac mae'n pwysleisio cydweithredu, integreiddio a chynhwysiant. Mae'r egwyddor hon yn gyrru dull Cyngor Sir Caerfyrddin o ymgysylltu â'r gymuned, gan sicrhau bod pob llais yn cael ei glywed, yn enwedig y rhai sy'n aml yn cael eu tangynrychioli neu'n cael eu hymylu, a bod anghenion amrywiol ein trigolion yn cael eu deall a'u hadlewyrchu yn ein cynllunio ac wrth i ni ddarparu gwasanaethau.
Mae'r Strategaeth Cynnwys hon wedi'i wreiddio yn y pum ffordd o weithio a amlinellir yn y Ddeddf: meddwl hirdymor, atal, integreiddio, cydweithredu, a chyfranogiad. Ei nod yw darparu dull clir, strwythuredig o ymgysylltu sy'n agored, cynhwysol a thryloyw. Trwy ymgorffori'r egwyddorion hyn yn ein prosesau, byddwn yn creu cyfleoedd ar gyfer deialog ystyrlon gyda'n trigolion, partneriaid a rhanddeiliaid. Bydd hyn yn ein galluogi i gasglu mewnwelediadau a safbwyntiau gwerthfawr sy'n llywio ac yn siapio ein polisïau, prosiectau a gwasanaethau, gan sicrhau eu bod yn berthnasol ac yn ymatebol i anghenion esblygol ein cymunedau.
Mae cyfranogiad effeithiol yn hanfodol er mwyn sicrhau bod gwasanaethau cyhoeddus yn cael eu cynllunio a'u darparu mewn ffordd sydd o fudd gwirioneddol i'r rhai sy'n eu defnyddio. Trwy'r fframwaith hwn, mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn ailddatgan ei ymrwymiad i gynnwys pobl yn y penderfyniadau sy'n effeithio arnynt, gan rymuso cymunedau i gael dweud eu dweud wrth lunio eu dyfodol. Rydym wedi ymrwymo i sicrhau bod ein harferion yn hygyrch ac yn gynhwysol, gan ddefnyddio ystod eang o ddulliau i gyrraedd pob rhan o'n cymuned, gan gynnwys y rhai a allai wynebu rhwystrau i gyfranogiad.
Trwy wrando yn weithredol a gweithio mewn partneriaeth â'n cymunedau, gallwn ddeall yn well y problemau sy'n ein wynebu a nodi atebion sy'n gweithio i bawb. Bydd y dull cydweithredol hwn yn ein helpu i fynd i'r afael â heriau cymhleth fel newid yn yr hinsawdd, anghydraddoldeb economaidd ac allgáu cymdeithasol, tra'n sicrhau bod ein gweithredoedd yn cyd-fynd â'r Nodau Llesiant a nodir yn y Ddeddf. Mae'r nodau hyn yn cynnwys creu Sir Gaerfyrddin fwy cyfartal, ffyniannus a gwydn, lle gall pobl fyw bywydau iachach a mwy bodlon, tra'n diogelu'r amgylchedd a'r diwylliant sy'n gwneud ein sir yn unigryw.
Mae adran 5 o'r Ddeddf yn nodi:
Mae cyfranogiad yn chwarae rhan hanfodol yn y ffordd y dylai cyrff cyhoeddus anelu at weithio. Mae'r ddeddf yn nodi bod yn rhaid i gyrff cyhoeddus ystyried cyfranogiad unigolion eraill sydd â diddordeb mewn cyflawni'r amcanion llesiant.
Amrywiaeth a Chynhwysiant
Mae'r Ddeddf hefyd yn tynnu sylw at yr angen i sicrhau bod yn rhaid i'r unigolion sy'n cymryd rhan yn adlewyrchu amrywiaeth y boblogaeth. Mae hyn yn golygu, wrth wneud penderfyniadau, mae'n rhaid ymgysylltu â phobl a chymunedau lle rydych yn edrych i wella eu lles. Mae'n hanfodol bod anghenion pobl yn cael eu hystyried wrth sicrhau bod yr ymgysylltiad yn effeithiol ac ystyrlon. Er mwyn ymgysylltu'n effeithiol â phobl a chymunedau, mae Gweinidogion Cymru yn awgrymu yn gryf bod cyrff cyhoeddus yn dilyn Egwyddorion Cenedlaethol Ymgysylltu â'r Cyhoedd a'r Safonau Cyfranogiad Cenedlaethol ar gyfer Plant a Phobl Ifanc.
Mae'r Ddeddf hefyd yn nodi y dylai'r corff cyhoeddus ystyried proffil y bobl y maent yn eu gwasanaethu sydd hefyd yn cynnwys adnabod adrannau perthnasol a grwpiau cynrychiolwyr. Byddwn yn parhau i adeiladu perthynas â'r trydydd sector a gyda grwpiau o bob rhan o'n cymunedau i sicrhau bod eu lleisiau'n cael eu clywed, mewn mannau a sgyrsiau lle mae pobl yn teimlo'n ddiogel i gyfrannu.
Deddf Cydraddoldeb 2010
O dan Reoliadau Deddf Cydraddoldeb 2010 (Dyletswyddau Statudol) (Cymru) 2011, mae'n ofynnol i awdurdodau penodedig gynnwys pobl yr ystyrir eu bod yn cynrychioli buddiannau un neu fwy o'r grwpiau gwarchodedig. O dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 mae 9 grŵp gwarchodedig. Y rhain yw:
• Oed
• Ailbennu rhywedd
• Anabledd
• Beichiogrwydd a mamolaeth
• Cyfeiriadedd rhywiol
• Crefydd neu gred
• Ethnigrwydd
• Rhyw
• Priodas a Phartneriaeth Sifil
Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles (Cymru) 2014
Mae Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn darparu fframwaith deddfwriaethol ar gyfer gofal a chymorth yn seiliedig ar egwyddorion:
• Cefnogi pobl i gyflawni eu lles eu hunain.
• Rhoi pobl yng nghanol eu gofal a'u cefnogaeth a rhoi llais iddynt o ran y gefnogaeth maen nhw'n ei dderbyn.
• Cynnwys pobl yn y gwaith o ddylunio a darparu gwasanaethau.
• Datblygu gwasanaethau sy'n helpu i atal, oedi neu leihau'r angen am ofal a chefnogaeth.
• Hyrwyddo modelau cyflenwi dielw.
• Cydweithio ar draws asiantaethau wrth ddarparu gofal a chefnogaeth.
• Hyrwyddo integreiddio gwasanaethau allweddol gan gynnwys gwasanaethau i bobl hŷn ag anghenion cymhleth.
Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011
Yng Nghymru, ni ddylid trin yr iaith Gymraeg yn llai ffafriol na'r iaith Saesneg. Wrth ymgysylltu rhaid i ni weithio yn unol â gofynion Safonau'r Gymraeg. Mae hyn yn cynnwys cyflwyno ymgysylltiad yn ddwyieithog. Yn ystod ymgynghoriadau, byddwn yn ceisio barn y cyhoedd ar unrhyw effeithiau y gallai penderfyniadau eu cael ar y Gymraeg a chyfleoedd i ddefnyddio'r Gymraeg.
Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021
Mae'r Ddeddf yn gosod dyletswydd ar gynghorau i annog pobl leol i gymryd rhan ym mhroses gwneud penderfyniadau'r cyngor. Mae hefyd yn ei gwneud yn ofynnol i brif gynghorau baratoi a chyhoeddi strategaeth sy'n nodi sut mae'n bwriadu cydymffurfio â'i ddyletswyddau, gan gynnwys:
• sut mae'n bwriadu hyrwyddo ymwybyddiaeth o swyddogaethau'r cyngor gyda'r cyhoedd;
• hyrwyddo sut i ddod yn aelod o'r cyngor neu awdurdod cysylltiedig;
• hwyluso mwy o fynediad at wybodaeth i aelodau o'r cyhoedd; a
• darparu ffyrdd i aelodau o'r cyhoedd wneud sylwadau i'r prif gynghorau.
Yn ogystal, mae'r Ddeddf yn gosod dyletswydd ar gynghorau i ymgysylltu â thrigolion ar ba raddau y mae'r Cyngor yn bodloni ei ofynion perfformiad.
Deddf Partneriaeth Gymdeithasol a Chaffael Cyhoeddus (Cymru) 2023
Nod y Ddeddf yw gwella lles economaidd, cymdeithasol, diwylliannol ac amgylcheddol pobl yng Nghymru drwy gryfhau rôl partneriaeth gymdeithasol o fewn gwneud penderfyniadau strategol. Mae cynnwys cyflogwyr a gweithwyr mewn trafodaethau allweddol ynghylch gwelliannau i lesiant yn cydnabod ac yn gwerthfawrogi'r cyfraniad a'r arbenigedd unigryw a ddaw gan y rhai sy'n ymwneud yn uniongyrchol â darparu gwasanaethau cyhoeddus wrth fynd i'r afael â heriau a rennir a chwilio am atebion arloesol. Mae'r Ddeddf yn ceisio hyrwyddo cydweithrediad, cryfhau polisi a gwella canlyniadau, trwy ddeialog rhwng partneriaid cymdeithasol, a gyflawnir mewn partneriaeth gymdeithasol.