Strategaeth Cynnwys 2025-27
1. Cyflwyniad
Mae Cyngor Sir Caerfyrddin wedi ymrwymo i wrando ar bobl Sir Gaerfyrddin, sydd eisiau ymgysylltu a chymryd rhan. Mae Cyfranogiad Effeithiol yn golygu bod pawb yn ymwybodol o sut y gallant ymuno â'r drafodaeth am y gwasanaethau rydyn ni fel cyngor yn eu dylunio a'u darparu; a sut y gallant gyfrannu at lunio'r dyfodol. Trwy gymryd y dull hwn, ein nod yw canolbwyntio ar yr hyn sy'n bwysig fwyaf i'r bobl yn ein sir.
Rydym wedi ymrwymo i ymgysylltu'n effeithiol ac mae hyn yn cael ei ategu gan ystod o ddeddfwriaethau, gan gynnwys:
• Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015.
• Deddf Cydraddoldeb 2010.
• Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2015.
• Mesur y Gymraeg 2011.
• Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021.
• Deddf Partneriaeth a Chaffael Cymdeithasol (Cymru) 2023.
Byddwn hefyd yn dilyn arfer gorau a safonau cenedlaethol, er enghraifft Safonau Cyfranogiad Cenedlaethol Plant a Phobl Ifanc a'r Egwyddorion Cenedlaethol ar gyfer Ymgysylltu â'r Cyhoedd yng Nghymru. Byddwn yn parhau i fabwysiadu arfer gorau newydd, er enghraifft gyda llwyfannau ymgysylltu digidol a gweithio gyda'n partneriaid ar y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus.
Byddwn yn gwerthuso effeithiolrwydd ein strategaeth drwy'r pecyn cymorth Egwyddorion Cenedlaethol ar gyfer Gwerthuso Ymgysylltu â'r Cyhoedd. National-Principles-for-Public-Engagement-–-Evaluation-toolkit.pdf
2. Gofynion Deddfwriaethol
Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol 2015
Mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn ymroddedig i feithrin dyfodol ffyniannus, gwydn a chynaliadwy i'w gymunedau, yn unol â Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015. Mae'r ddeddfwriaeth arloesol hon yn gosod y fframwaith i gyrff cyhoeddus weithio mewn ffordd sy'n hyrwyddo lles cymdeithasol, economaidd, amgylcheddol a diwylliannol hirdymor Cymru. Mae'r Ddeddf yn cydnabod bod yn rhaid i'r penderfyniadau a wnawn heddiw ystyried anghenion cenedlaethau'r dyfodol, gan sicrhau ein bod yn gadael etifeddiaeth gadarnhaol i'r rhai a fydd yn etifeddu canlyniadau ein gweithredoedd.
Wrth wraidd y ddeddfwriaeth hon mae'r egwyddor datblygu cynaliadwy, sy'n galw ar gyrff cyhoeddus i ystyried goblygiadau hirdymor eu penderfyniadau wrth geisio atal problemau rhag codi. Mae'n annog dull sy'n cydbwyso anghenion uniongyrchol gydag effeithiau penderfyniadau yn y dyfodol, ac mae'n pwysleisio cydweithredu, integreiddio a chynhwysiant. Mae'r egwyddor hon yn gyrru dull Cyngor Sir Caerfyrddin o ymgysylltu â'r gymuned, gan sicrhau bod pob llais yn cael ei glywed, yn enwedig y rhai sy'n aml yn cael eu tangynrychioli neu'n cael eu hymylu, a bod anghenion amrywiol ein trigolion yn cael eu deall a'u hadlewyrchu yn ein cynllunio ac wrth i ni ddarparu gwasanaethau.
Mae'r Strategaeth Cynnwys hon wedi'i wreiddio yn y pum ffordd o weithio a amlinellir yn y Ddeddf: meddwl hirdymor, atal, integreiddio, cydweithredu, a chyfranogiad. Ei nod yw darparu dull clir, strwythuredig o ymgysylltu sy'n agored, cynhwysol a thryloyw. Trwy ymgorffori'r egwyddorion hyn yn ein prosesau, byddwn yn creu cyfleoedd ar gyfer deialog ystyrlon gyda'n trigolion, partneriaid a rhanddeiliaid. Bydd hyn yn ein galluogi i gasglu mewnwelediadau a safbwyntiau gwerthfawr sy'n llywio ac yn siapio ein polisïau, prosiectau a gwasanaethau, gan sicrhau eu bod yn berthnasol ac yn ymatebol i anghenion esblygol ein cymunedau.
Mae cyfranogiad effeithiol yn hanfodol er mwyn sicrhau bod gwasanaethau cyhoeddus yn cael eu cynllunio a'u darparu mewn ffordd sydd o fudd gwirioneddol i'r rhai sy'n eu defnyddio. Trwy'r fframwaith hwn, mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn ailddatgan ei ymrwymiad i gynnwys pobl yn y penderfyniadau sy'n effeithio arnynt, gan rymuso cymunedau i gael dweud eu dweud wrth lunio eu dyfodol. Rydym wedi ymrwymo i sicrhau bod ein harferion yn hygyrch ac yn gynhwysol, gan ddefnyddio ystod eang o ddulliau i gyrraedd pob rhan o'n cymuned, gan gynnwys y rhai a allai wynebu rhwystrau i gyfranogiad.
Trwy wrando yn weithredol a gweithio mewn partneriaeth â'n cymunedau, gallwn ddeall yn well y problemau sy'n ein wynebu a nodi atebion sy'n gweithio i bawb. Bydd y dull cydweithredol hwn yn ein helpu i fynd i'r afael â heriau cymhleth fel newid yn yr hinsawdd, anghydraddoldeb economaidd ac allgáu cymdeithasol, tra'n sicrhau bod ein gweithredoedd yn cyd-fynd â'r Nodau Llesiant a nodir yn y Ddeddf. Mae'r nodau hyn yn cynnwys creu Sir Gaerfyrddin fwy cyfartal, ffyniannus a gwydn, lle gall pobl fyw bywydau iachach a mwy bodlon, tra'n diogelu'r amgylchedd a'r diwylliant sy'n gwneud ein sir yn unigryw.
Mae adran 5 o'r Ddeddf yn nodi:
Mae cyfranogiad yn chwarae rhan hanfodol yn y ffordd y dylai cyrff cyhoeddus anelu at weithio. Mae'r ddeddf yn nodi bod yn rhaid i gyrff cyhoeddus ystyried cyfranogiad unigolion eraill sydd â diddordeb mewn cyflawni'r amcanion llesiant.
Amrywiaeth a Chynhwysiant
Mae'r Ddeddf hefyd yn tynnu sylw at yr angen i sicrhau bod yn rhaid i'r unigolion sy'n cymryd rhan yn adlewyrchu amrywiaeth y boblogaeth. Mae hyn yn golygu, wrth wneud penderfyniadau, mae'n rhaid ymgysylltu â phobl a chymunedau lle rydych yn edrych i wella eu lles. Mae'n hanfodol bod anghenion pobl yn cael eu hystyried wrth sicrhau bod yr ymgysylltiad yn effeithiol ac ystyrlon. Er mwyn ymgysylltu'n effeithiol â phobl a chymunedau, mae Gweinidogion Cymru yn awgrymu yn gryf bod cyrff cyhoeddus yn dilyn Egwyddorion Cenedlaethol Ymgysylltu â'r Cyhoedd a'r Safonau Cyfranogiad Cenedlaethol ar gyfer Plant a Phobl Ifanc.
Mae'r Ddeddf hefyd yn nodi y dylai'r corff cyhoeddus ystyried proffil y bobl y maent yn eu gwasanaethu sydd hefyd yn cynnwys adnabod adrannau perthnasol a grwpiau cynrychiolwyr. Byddwn yn parhau i adeiladu perthynas â'r trydydd sector a gyda grwpiau o bob rhan o'n cymunedau i sicrhau bod eu lleisiau'n cael eu clywed, mewn mannau a sgyrsiau lle mae pobl yn teimlo'n ddiogel i gyfrannu.
Deddf Cydraddoldeb 2010
O dan Reoliadau Deddf Cydraddoldeb 2010 (Dyletswyddau Statudol) (Cymru) 2011, mae'n ofynnol i awdurdodau penodedig gynnwys pobl yr ystyrir eu bod yn cynrychioli buddiannau un neu fwy o'r grwpiau gwarchodedig. O dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 mae 9 grŵp gwarchodedig. Y rhain yw:
• Oed
• Ailbennu rhywedd
• Anabledd
• Beichiogrwydd a mamolaeth
• Cyfeiriadedd rhywiol
• Crefydd neu gred
• Ethnigrwydd
• Rhyw
• Priodas a Phartneriaeth Sifil
Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles (Cymru) 2014
Mae Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn darparu fframwaith deddfwriaethol ar gyfer gofal a chymorth yn seiliedig ar egwyddorion:
• Cefnogi pobl i gyflawni eu lles eu hunain.
• Rhoi pobl yng nghanol eu gofal a'u cefnogaeth a rhoi llais iddynt o ran y gefnogaeth maen nhw'n ei dderbyn.
• Cynnwys pobl yn y gwaith o ddylunio a darparu gwasanaethau.
• Datblygu gwasanaethau sy'n helpu i atal, oedi neu leihau'r angen am ofal a chefnogaeth.
• Hyrwyddo modelau cyflenwi dielw.
• Cydweithio ar draws asiantaethau wrth ddarparu gofal a chefnogaeth.
• Hyrwyddo integreiddio gwasanaethau allweddol gan gynnwys gwasanaethau i bobl hŷn ag anghenion cymhleth.
Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011
Yng Nghymru, ni ddylid trin yr iaith Gymraeg yn llai ffafriol na'r iaith Saesneg. Wrth ymgysylltu rhaid i ni weithio yn unol â gofynion Safonau'r Gymraeg. Mae hyn yn cynnwys cyflwyno ymgysylltiad yn ddwyieithog. Yn ystod ymgynghoriadau, byddwn yn ceisio barn y cyhoedd ar unrhyw effeithiau y gallai penderfyniadau eu cael ar y Gymraeg a chyfleoedd i ddefnyddio'r Gymraeg.
Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021
Mae'r Ddeddf yn gosod dyletswydd ar gynghorau i annog pobl leol i gymryd rhan ym mhroses gwneud penderfyniadau'r cyngor. Mae hefyd yn ei gwneud yn ofynnol i brif gynghorau baratoi a chyhoeddi strategaeth sy'n nodi sut mae'n bwriadu cydymffurfio â'i ddyletswyddau, gan gynnwys:
• sut mae'n bwriadu hyrwyddo ymwybyddiaeth o swyddogaethau'r cyngor gyda'r cyhoedd;
• hyrwyddo sut i ddod yn aelod o'r cyngor neu awdurdod cysylltiedig;
• hwyluso mwy o fynediad at wybodaeth i aelodau o'r cyhoedd; a
• darparu ffyrdd i aelodau o'r cyhoedd wneud sylwadau i'r prif gynghorau.
Yn ogystal, mae'r Ddeddf yn gosod dyletswydd ar gynghorau i ymgysylltu â thrigolion ar ba raddau y mae'r Cyngor yn bodloni ei ofynion perfformiad.
Deddf Partneriaeth Gymdeithasol a Chaffael Cyhoeddus (Cymru) 2023
Nod y Ddeddf yw gwella lles economaidd, cymdeithasol, diwylliannol ac amgylcheddol pobl yng Nghymru drwy gryfhau rôl partneriaeth gymdeithasol o fewn gwneud penderfyniadau strategol. Mae cynnwys cyflogwyr a gweithwyr mewn trafodaethau allweddol ynghylch gwelliannau i lesiant yn cydnabod ac yn gwerthfawrogi'r cyfraniad a'r arbenigedd unigryw a ddaw gan y rhai sy'n ymwneud yn uniongyrchol â darparu gwasanaethau cyhoeddus wrth fynd i'r afael â heriau a rennir a chwilio am atebion arloesol. Mae'r Ddeddf yn ceisio hyrwyddo cydweithrediad, cryfhau polisi a gwella canlyniadau, trwy ddeialog rhwng partneriaid cymdeithasol, a gyflawnir mewn partneriaeth gymdeithasol.
3. Egwyddorion Allweddol
Fel Cyngor, byddwn yn mabwysiadu'r Egwyddorion Cenedlaethol ar gyfer Ymgysylltu â'r Cyhoedd yng Nghymru ac yn ystyried yr egwyddorion wrth gynllunio ein gwaith ymgysylltu.
Egwyddorion Cenedlaethol ar gyfer Ymgysylltu â'r Cyhoedd yng Nghymru2
Nod set o ddeg egwyddor y cytunwyd arnynt ar draws sefydliadau gwasanaeth cyhoeddus yn y sectorau cyhoeddus a gwirfoddol yng Nghymru yw llywio ymddygiad ac annog gweithgarwch ymgysylltu cyson o ansawdd da gyda defnyddwyr gwasanaeth a'r cyhoedd yn gyffredinol. Mae'r egwyddorion fel a ganlyn:
1. Dylunio eich Ymgysylltiad i wneud gwahaniaeth: Mae ymgysylltu yn cynnig cyfle gwirioneddol i lywio neu ddylanwadu ar benderfyniadau, polisi neu wasanaethau.
2. Gwahoddwch bobl i gymryd rhan, os ydynt yn dewis: Mae gan bobl gyfleoedd i ymgysylltu fel unigolyn neu fel rhan o grŵp neu gymuned, mewn ffordd gynhwysol a chroesawgar nad yw'n eu rhoi o dan rwymedigaeth na phwysau.
3. Cynlluniwch a chyflwynwch eich ymgysylltiad mewn ffordd amserol a phriodol: Mae'r broses ymgysylltu yn glir, yn cael ei chyfathrebu i bawb mewn ffordd sy'n hawdd ei ddeall, yn digwydd o fewn amserlen resymol, ac yn defnyddio'r dull mwyaf addas i'r rhai sy'n cymryd rhan.
4. Gweithio gyda sefydliadau partner perthnasol: Mae sefydliadau yn cyfathrebu â'i gilydd ac yn gweithio gyda'i gilydd lle bynnag y bo modd, i sicrhau bod amser pobl, ac adnoddau sefydliadau, yn cael eu defnyddio'n effeithlon.
5. Darparu gwybodaeth am ddim, priodol a dealladwy: Mae gan bobl fynediad hawdd at wybodaeth berthnasol sydd wedi'i theilwra i ddiwallu eu hanghenion.
6. Gwnewch hi'n hawdd i bobl gymryd rhan: Mae unrhyw rwystrau yn cael eu nodi a'u datrys, fel y gall pobl ymgysylltu'n hawdd.
7. Sicrhau bod pobl yn elwa o'r profiad: Mae ymgysylltu yn cyfrannu at ddatblygu sgiliau, gwybodaeth a hyder yr holl gyfranogwyr.
8. Sicrhewch fod yr adnoddau a'r amser cywir ar waith i'ch ymgysylltiad fod yn effeithiol: Caniateir digon o amser ar gyfer cynllunio ac ymgysylltu ystyrlon ar gyfer y penderfyniad, y polisi neu ddylunio gwasanaeth. Mae hyfforddiant, arweiniad, cefnogaeth ac adnoddau ariannol priodol yn galluogi pob cyfranogwr i ymgysylltu'n effeithiol, gan gynnwys cyfranogwyr cymunedol a staff.
9. Rhowch wybod i bobl effaith eu cyfraniad: Rhoddir adborth amserol i gyfranogwyr am eu cyfraniad, a'r penderfyniadau neu'r camau a gymerwyd o ganlyniad, gan ddefnyddio dulliau a ffurfiau o adborth sy'n ystyried dewisiadau cyfranogwyr.
10. Dysgu a rhannu i wella eich ymgysylltiad: Mae profiad pobl o'r broses ymgysylltu yn cael ei fonitro, ynghyd â'r hygyrchedd, cynhwysiant ac amrywiaeth, a'r allbynnau a'r canlyniadau. Mae gwersi a ddysgwyd o'r gwerthusiad yn cael eu rhannu ac yn llywio ymgysylltu yn y dyfodol.
Safonau Cenedlaethol Cyfranogiad Plant a Phobl Ifanc3
Mae'r Safonau Cyfranogiad Cenedlaethol Plant a Phobl Ifanc yn offeryn i helpu i fesur y broses o gyfranogiad plant a phobl ifanc yng ngwaith gwasanaethau cyhoeddus a sut i gynyddu cyfranogiad plant a phobl ifanc wrth wneud penderfyniadau o fewn sefydliadau a gwasanaethau.
Mae'r rhain yn seiliedig ar ddarpariaeth Erthygl 12 o'r Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn sy'n nodi:
Mae gan blant yr hawl i ddweud beth maen nhw'n meddwl y dylai ddigwydd pan fydd oedolion yn gwneud penderfyniadau sy'n effeithio arnynt, a bod eu barn yn cael ei ystyried.
Mae'r Safonau hefyd yn cael eu hategu gan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015. Mae'r Ddeddf yn rhoi cynnwys plant a phobl ifanc, oedolion a chymunedau wrth wraidd gwella llesiant, yn ogystal â bod yn un o'r pum ffordd o weithio.
2 National-Principles-for-Public-Engagement-in-Wales.pdf
4. Beth mae cyfranogiad yn ei olygu yng Nghyngor Sir Caerfyrddin
I Gyngor Sir Caerfyrddin, mae cyfranogiad yn mynd y tu hwnt i ddarparu gwybodaeth neu ofyn am adborth yn unig. Mae'n cynrychioli partneriaeth ddwfn, barhaus gyda'n cymunedau, gan sicrhau nad yw trigolion yn dderbynwyr goddefol o wasanaethau ond yn gyfranogwyr gweithredol wrth lunio dyfodol eu sir. Yn seiliedig ar yr egwyddorion allweddol a nodwyd uchod, mae cynnwys yn golygu:
• Grymuso preswylwyr: Rydym yn ymdrechu i rymuso unigolion a chymunedau trwy roi'r offer, y wybodaeth a'r cyfleoedd iddynt gael llais mewn penderfyniadau sy'n effeithio ar eu bywydau. Mae hyn yn cynnwys creu mannau ar gyfer deialog wirioneddol lle mae pobl yn teimlo eu bod yn cael eu clywed a'u gwerthfawrogi, a lle mae eu cyfraniadau yn cael eu hintegreiddio i brosesau gwneud penderfyniadau.
• Cydweithio a Chyd-greu: Rydym wedi ymrwymo i weithio ar y cyd â'n trigolion a'n rhanddeiliaid. Mae hyn yn golygu ymgysylltu â'r cyhoedd yn gynnar yn y broses o wneud penderfyniadau, cyd-ddylunio atebion i heriau lleol, a meithrin awyrgylch o bartneriaeth yn hytrach na dim ond ymgynghori ar opsiynau a bennwyd ymlaen llaw.
• Cynhwysiant a Hygyrchedd: Mae sicrhau bod pob llais yn bwysig yn ganolog i'n dull gweithredu. Byddwn yn ceisio'n weithredol i ymgysylltu â'r rhai sy'n aml wedi'u hymyleiddio neu wedi'u heithrio o brosesau gwneud penderfyniadau traddodiadol, gan gynnwys pobl ifanc, y rhai mewn cymunedau gwledig, grwpiau lleiafrifol, ac unigolion ag anableddau. Byddwn yn defnyddio dulliau amrywiol o ymgysylltu, o fforymau cyhoeddus i offer ar-lein, i wneud cyfranogiad yn hygyrch i bawb. Byddwn yn gwrando ar ein cymunedau i sicrhau bod ein dull yn hygyrch.
• Tryloywder ac Atebolrwydd: Mae cyfranogiad wedi'i adeiladu ar ymddiriedaeth, ac mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn ymroddedig i fod yn dryloyw o ran sut mae penderfyniadau'n cael eu gwneud. Byddwn yn cyfathrebu'n glir sut mae mewnbwn y cyhoedd wedi dylanwadu ar ganlyniadau, gan sicrhau bod trigolion yn gweld effaith diriaethol eu cyfraniadau.
• Ymgysylltu Parhaus: Nid digwyddiad untro yw cyfranogiad y cyhoedd. Rydym wedi ymrwymo i gynnal perthynas barhaus â'n cymunedau, gwrando ar eu pryderon, addasu ein gwasanaethau i ddiwallu eu hanghenion esblygol, a gwella sut rydym yn ymgysylltu â'r bobl rydyn ni'n eu gwasanaethu.
I grynhoi, mae cyfranogiad i Gyngor Sir Caerfyrddin yn golygu creu diwylliant o gydweithio, sicrhau bod ein trigolion yn gyfranogwyr gweithgar, gwybodus yn y penderfyniadau sy'n siapio eu cymunedau, ac adeiladu partneriaethau parhaol i sicrhau canlyniadau sydd o fudd i bawb yn Sir Gaerfyrddin.
Mae ymgynghori ac ymgysylltu yn ddulliau hanfodol a ddefnyddir gan awdurdodau lleol i ymgorffori mewnbwn cymunedol wrth wneud penderfyniadau, gan sicrhau bod gwasanaethau a pholisïau yn cyd-fynd ag anghenion a barn y cyhoedd. Er bod y prosesau hyn yn rhyng-gysylltiedig, mae ganddynt ddibenion gwahanol a swyddogaeth ar wahanol lefelau cyfranogiad.
Ymgynghoriad
Mae ymgynghori yn ddull lle mae awdurdod lleol yn casglu mewnbwn gan y cyhoedd neu randdeiliaid am fater, polisi neu gynnig. Fel arfer mae'n strwythuredig, mae ganddo amserlen benodol, ac mae'n anelu at gasglu barn ar ddewisiadau amgen. Mae'r broses yn gyffredinol yn cynnwys cyflwyno cynnig clir, casglu adborth trwy arolygon, cyfarfodydd cyhoeddus, neu lwyfannau ar-lein a gwerthuso'r ymatebion i lywio penderfyniadau. Er bod adborth yn cael ei gasglu, mae'r penderfyniad terfynol yn parhau gyda'r awdurdod lleol. Mae'r dull hwn yn hyrwyddo tryloywder a chynhwysiant, er na ellir gweithredu ar bob awgrym. Mae yna feysydd statudol y mae'n rhaid i ni ymgynghori ynddynt a gellir gweld rhagor o fanylion isod.
Ymgysylltu
Mae ymgysylltu yn cwmpasu proses ehangach, fwy parhaus o gynnal deialog gyda'r gymuned i ddeall eu hanghenion, eu dewisiadau a'u dyheadau esblygol. Mae'n cynnwys lefel uwch o ryngweithio a chyfranogiad, gan alluogi dulliau mwy cydweithredol o ddatrys problemau a chynllunio. Mae ymgysylltu yn rhagweithiol ac yn gynhwysol, gyda'r nod o feithrin ymdeimlad o berchnogaeth a rennir a chyfrifoldeb am faterion lleol. Yng nghyd-destun awdurdod lleol, gall ymgysylltu:
• Gynnwys cydweithio'n uniongyrchol â chymunedau i gyd-ddylunio atebion, polisïau neu wasanaethau.
• Hyrwyddo cyfranogiad gweithredol mewn prosesau gwneud penderfyniadau parhaus.
• Defnyddio dulliau amrywiol fel gweithdai, grwpiau ffocws, cyllidebu cyfranogol, a thrafodaethau cyfryngau cymdeithasol i gasglu safbwyntiau amrywiol.
Mae ymgysylltu yn canolbwyntio ar ffurfio perthnasoedd hirdymor gyda thrigolion a rhanddeiliaid, gan sicrhau bod barn yn cael eu hystyried wrth lunio gwasanaethau a mentrau. Yn wahanol i ymgynghori, mae ymgysylltu yn aml yn digwydd yn gynharach yn y broses o wneud penderfyniadau, gan ddylanwadu ar ddatblygiad cynigion o'r cychwyn cyntaf.
Mewnwelediad a thystiolaeth
Mae ymgorffori adborth a dderbyniwyd gan randdeiliaid a'r cyhoedd trwy ein gwaith ymgysylltu yn allweddol wrth wneud penderfyniadau da. Mae adborth yn darparu mewnwelediadau gwerthfawr a safbwyntiau amrywiol nad ydynt efallai wedi'u hystyried o'r blaen.
Rydym yn coladu data a mewnwelediad o nifer o ffynonellau ac yn anelu at sicrhau bod y wybodaeth hon yn cael ei dadansoddi, ei rhannu a'i myfyrio pan fyddwn yn cynllunio ein gwasanaethau, yn cefnogi ein gweithlu ac yn cynnwys ein cymunedau. Trwy ymgorffori mewnwelediad a data, byddwn yn cyflawni canlyniadau gwell a bydd ein penderfyniadau yn cyd-fynd yn agosach ag anghenion trigolion a chymunedau.
5. Sut mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn cynnwys ei drigolion a'i randdeiliaid
Oherwydd amrywiaeth ein Cyngor, bydd angen i ni ddefnyddio strategaethau ac offer amrywiol i gynnwys ein trigolion a'n rhanddeiliaid. Bydd meysydd lle mae gennym gyfrifoldebau statudol ac amlinellir y rhain isod.
Strategaeth Cyfranogiad y Cyhoedd
Mae Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol gyhoeddi, ymgynghori ar, ac adolygu'n rheolaidd Strategaeth Cyfranogiad y Cyhoedd gyda'r nod o annog trigolion i gymryd rhan yn y prosesau gwneud penderfyniadau sy'n effeithio arnynt. Nod y strategaeth yw codi ymwybyddiaeth ymhlith pobl leol o swyddogaethau'r prif gyngor a sut y gall pobl leol ddod yn aelod o'r prif gyngor. Mae hyn hefyd yn ymestyn i benderfyniadau a wneir mewn partneriaeth â chynghorau eraill, neu mewn cydweithrediad â chyrff eraill fel byrddau iechyd lleol neu sefydliadau gwasanaeth cyhoeddus eraill.
Mae Strategaeth Cyfranogiad y Cyhoedd Cyngor Sir Caerfyrddin yn cyd-fynd yn agos â'r blaenoriaethau a amlinellir yn ein Strategaeth Gorfforaethol 2022-27 ac â'n Amcanion Llesiant, sef y canlynol:
1. Galluogi ein plant a'n pobl ifanc i gael y dechrau gorau posibl mewn bywyd (Dechrau’n dda).
2. Galluogi ein preswylwyr i fyw a heneiddio'n dda (Byw a Heneiddio’n Dda).
3. Galluogi ein cymunedau a'n hamgylchedd i fod yn iach, yn ddiogel ac yn ffyniannus (Cymunedau Ffyniannus).
4. Moderneiddio a datblygu ymhellach fel Cyngor gwydn ac effeithlon (Ein Cyngor).
Wrth wraidd y dull hwn mae integreiddio a chydweithredu ar draws y Cyngor a gyda'n rhanddeiliaid, a bydd ein ffocws ymlaen yn y dyfodol ar:
Datblygu Sir Gaerfyrddin gyda'n Gilydd: Un Cyngor; Un weledigaeth; Un Llais
Mae ein Strategaeth Cyfranogiad Cyhoeddus yn darparu gwybodaeth glir ar sut y gall preswylwyr ddylanwadu ar benderfyniadau ac yn amlinellu ein hymrwymiad i sicrhau bod y prosesau hyn yn hygyrch, yn dryloyw ac yn ystyrlon.
Mae'n seiliedig ar bum gofyniad allweddol a amlinellir yn y Canllawiau Statudol ar Strategaethau Cyfranogiad y Cyhoedd, sy'n dangos sut y bydd Cyngor Sir Caerfyrddin:
• Hyrwyddo ymwybyddiaeth o swyddogaethau'r cyngor:
Rydym wedi ymrwymo i godi ymwybyddiaeth ymhlith pobl leol am yr ystod o wasanaethau a swyddogaethau y mae'r Cyngor yn eu darparu. Mae hyn yn cynnwys gwneud gwybodaeth yn fwy hygyrch a sicrhau bod y cyhoedd yn deall sut mae gwaith y Cyngor yn effeithio'n uniongyrchol ar eu bywydau bob dydd, o addysg a thai i drafnidiaeth a rheolaeth amgylcheddol.
• Hyrwyddo ymwybyddiaeth o sut i ddod yn aelod o'r cyngor:
Bydd Cyngor Sir Caerfyrddin yn annog pobl leol i gymryd rhan yn y broses ddemocrataidd drwy godi ymwybyddiaeth o sut i ddod yn aelod o'r Cyngor. Ein nod yw esbonio rôl cynghorydd trwy ddarparu gwybodaeth glir am yr hyn y mae aelodaeth yn ei olygu, y cyfrifoldebau dan sylw, a sut y gall unigolion o bob cefndir gyfrannu at lywodraeth leol.
• Hwyluso mynediad at wybodaeth am benderfyniadau'r cyngor:
Mae tryloywder wrth wraidd ein dull gweithredu. Rydym yn ymroddedig i ddarparu mynediad hawdd at wybodaeth ynglŷn â phenderfyniadau'r Cyngor, gan sicrhau bod preswylwyr yn cael eu hysbysu'n dda am y dewisiadau sy'n cael eu gwneud ar eu rhan. Byddwn yn defnyddio amrywiaeth o sianeli, gan gynnwys llwyfannau ar-lein, hysbysiadau cyhoeddus, a digwyddiadau ymgysylltu â'r gymuned, er mwyn hysbysu’r cyhoedd.
• Hyrwyddo prosesau ar gyfer cynrychiolaeth gyhoeddus cyn ac ar ôl gwneud penderfyniadau:
Un o'n prif nodau yw sicrhau bod pobl leol yn gallu lleisio eu barn a dylanwadu ar benderfyniadau'r Cyngor cyn ac ar ôl iddynt gael eu gwneud. Mae hyn yn cynnwys creu mwy o gyfleoedd ar gyfer ymgynghori cyhoeddus, fforymau ar gyfer dadlau, a chyfarfodydd agored lle gall trigolion roi mewnbwn ar faterion sy'n effeithio arnynt. Bydd ein prosesau yn sicrhau bod adborth y cyhoedd nid yn unig yn cael ei glywed ond hefyd yn cael ei weithredu mewn ffordd ystyrlon.
• Darparu cyfleoedd i'r cyhoedd ymgysylltu â phwyllgorau trosolwg a chraffu:
Byddwn yn sefydlu mecanweithiau cadarn i sicrhau bod barn y cyhoedd yn cael eu dwyn i sylw ein Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu, sy'n gyfrifol am ddal y Cyngor i gyfrif. Gall hyn gynnwys cyflwyniadau cyhoeddus, cymryd rhan mewn cyfarfodydd pwyllgorau, neu ddarparu adborth uniongyrchol ar berfformiad y Cyngor.
Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant
Mae asesiadau anghenion poblogaeth o dan Adran 14 o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol a'r bwrdd iechyd lleol asesu ar y cyd:
(a) i ba raddau y mae pobl yn ardal yr awdurdod lleol angen gofal a chymorth;
(b) i ba raddau y mae gofalwyr yn ardal yr awdurdod lleol angen cymorth;
(c) i ba raddau y mae pobl yn ardal yr awdurdod lleol nad yw eu hanghenion am ofal a chymorth (neu, yn achos gofalwyr, cymorth) yn cael eu diwallu (gan yr awdurdod, y Bwrdd neu fel arall);
(d) ystod a lefel y gwasanaethau sydd eu hangen i ddiwallu anghenion gofal a chymorth pobl yn ardal yr awdurdod lleol (gan gynnwys anghenion cymorth gofalwyr);
(e) ystod a lefel y gwasanaethau sy'n ofynnol i gyflawni'r dibenion yn adran 15(2) (gwasanaethau ataliol) yn ardal yr awdurdod lleol;
(f) y camau sy'n ofynnol i ddarparu'r ystod a'r lefel o wasanaethau a nodwyd yn unol â pharagraffau (d) ac (e) drwy gyfrwng y Gymraeg.
Rhaid cwblhau asesiad anghenion poblogaeth newydd ym mhob cylch etholiadol llywodraeth leol. Yn dilyn yr asesiad o anghenion poblogaeth, rhaid paratoi adroddiad a chynllun ardal sy'n nodi ei gynlluniau ar gyfer ymateb i'r materion a nodwyd yn yr asesiad o anghenion poblogaeth.
Addysg
Mynediad i'r ysgol i rieni a gwarcheidwaid
Mae cod Derbyn Ysgolion 2013 yn gosod gofynion ar bob Awdurdod Derbyn i ymgynghori yn flynyddol ar eu polisi derbyn 18 mis cyn dechrau'r flwyddyn academaidd.
Mae'r ymgynghoriad yn nodi bod pob rhiant a gwarcheidwad yn cael eu hymgynghori pan gynigir newid sylweddol, rhieni/gwarcheidwaid plant sy'n debygol o gael eu heffeithio.
Rhaglen Moderneiddio Addysg
Mae'n ofynnol i'r Rhaglen Moderneiddio Addysg ddilyn y gweithdrefnau statudol a amlinellir yn y Cod Trefniadaeth Ysgolion (2018) i wneud newidiadau sylweddol i ysgolion a'u darpariaeth. Mae ymgynghori yn elfen allweddol o'r gweithdrefnau y mae'n ofynnol eu dilyn gyda'r canllawiau rhagnodedig a ddarperir gan y Cod.
Yn yr un modd, mae'n ofynnol i'r Rhaglen Moderneiddio Addysg hefyd ddilyn Proses Ffederasiwn ysgolion a gynhelir: canllawiau i gyrff llywodraethu ac awdurdodau lleol ar gyfer sefydlu Ffederasiynau ysgolion sy'n cynnwys gweithdrefnau ar gyfer ymgynghori.
Ein Staff
Mae ein Strategaeth Gweithlu yn cefnogi gweledigaeth y Cyngor ac yn diffinio sut y byddwn yn adeiladu'r gwytnwch, y gallu, y sgiliau a'r diwylliant sydd eu hangen arnom ar gyfer ein gweithlu. Mae'n diwallu nid yn unig ein hanghenion presennol ond hefyd anghenion ein gweithlu yn y dyfodol. Bydd hyn yn cynnwys strategaethau ar gyfer datblygu gweithwyr, cynllunio olyniaeth, recriwtio a chadw, gan hyrwyddo diwylliant cadarnhaol o iechyd, diogelwch a lles, i ystyried cynaliadwyedd hirdymor a'r effaith ar genedlaethau'r dyfodol.
Un o amcanion y strategaeth yw Gwella Ymgysylltiad â'r Gweithlu. Byddwn yn rhoi llais i'n gweithlu. Mae llais gweithwyr yn hanfodol i'n helpu i wneud newidiadau go iawn a chadarnhaol. Byddwn yn gweithio i greu diwylliant lle mae ein pobl yn cael eu hystyried yn ganolog i'r ateb, i fod yn rhan ohono, yn gwrando arnynt, a'u gwahodd i gyfrannu eu profiad, eu harbenigedd a'u syniadau. Byddwn yn adeiladu ar ein mecanweithiau presennol ac yn rhoi fframwaith ar waith sy'n sicrhau ein bod yn cael sgyrsiau dwyffordd parhaus gyda'n pobl mewn gwahanol ffyrdd, i sicrhau bod pob llais yn cael ei glywed. Byddwn yn cofleidio egwyddorion partneriaeth gymdeithasol i ddatblygu a chynnal perthnasoedd cadarnhaol â'n undebau llafur cydnabyddedig yn ogystal ag ymdrechu i sicrhau consensws neu gyfaddawdu wrth nodi amcanion llesiant.
Tai a'n tenantiaid
Ein nod yw grymuso preswylwyr sy'n byw mewn cartrefi sy'n eiddo i'r Cyngor i weithio gyda ni fel eu landlord i gyflawni nodau cyffredin.
Mae angen i denantiaid wybod ein bod yn wasanaeth dibynadwy, dibynadwy a bod barn pob tenant a lesddeiliaid yn cyfrif.
Rydym wedi ymrwymo i wella cyfathrebu a rhyngweithio, cryfhau ymgysylltu, yn ogystal â chynyddu cyfranogiad a grymuso tenantiaid. Rydym hefyd yn agored i gael ein herio a'u dal i gyfrif.
Mae ein tenantiaid wrth wraidd y gwasanaeth tai rydyn ni'n ei ddarparu ac rydym am sicrhau bod ganddynt lais effeithiol. Rhaid i ni gydweithio i yrru newidiadau cadarnhaol yn ein cymunedau, gan ymgynghori â thrigolion i helpu ein penderfyniadau. Rydym eisiau gwrando ar anghenion ein tenantiaid, gan weithredu'n effeithiol a gwneud iddynt deimlo'n ddiogel, yn ddiogel ac yn derbyn gofal yn ein cartrefi a'n stadau.
Cynllun Datblygu Lleol
Mae Deddf Cynllunio a Phrynu Gorfodol 2004 a Rheoliadau Cynllun Datblygu Lleol (CDLl) 2005 yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol baratoi Cynllun Datblygu Lleol (CDLl).
Trwy gydol unrhyw ddiwygiadau o'r Cynllun Datblygu Lleol yn y dyfodol, bydd y cynllun yn destun nifer o ymarferion ymgysylltu ac ymgynghori ar wahanol gamau. Ochr yn ochr â'r CDLl paratoir Adroddiad Ymgynghori sy'n manylu ar yr ymgynghoriad a gynhaliwyd gyda gwahanol randdeiliaid, grwpiau a sefydliadau.
Fel rhan o'r ymgysylltu a'r ymgynghoriad, rydym wedi ymrwymo i hwyluso:
• Fforwm Rhanddeiliaid Allweddol, sy'n cynnwys cynrychiolaeth o nifer o sefydliadau a grwpiau sy'n cael eu gwahodd i gynrychioli trawstoriad o gymunedau'r Sir mewn perthynas ag ystyriaethau neu bynciau penodol. Byddwn yn gweithio'n agos gyda Chymorth Cynllunio Cymru sy'n sefydliad elusennol sydd ag arbenigedd mewn ymgysylltu â'r gymuned.
• Fforwm Datblygwyr sy'n cynnwys cynrychiolwyr o'r diwydiant datblygu yn bennaf gan gynnwys datblygwyr, adeiladwyr ac asiantau cynllunio. Mae'r Fforwm yn rhoi cyfle i aelodau leisio eu barn a'u pryderon.