1. Cyflwyniad gan y Prif Weithredwr a'r Aelod Cabinet
Rydym yn falch o'n Sir gan fod Sir Gaerfyrddin yn lle gwych i fyw, gweithio, ac ymweld ag ef. Fel Cyngor, rydym hefyd yn hynod falch o'r bobl sy'n gweithio i ni. Mae ein gwasanaethau yn cael eu darparu gan ein pobl, a'n pobl ni sy'n gwneud y Cyngor hwn yr hyn ydyw.
Rydym wedi gweithio'n galed i rymuso a chefnogi ein pobl i greu diwylliant 'Un tîm' cynhwysol. Cafodd hyn ei gydnabod yn 2022, pan wnaethom ennill achrediad safon Aur Buddsoddwyr mewn Pobl, gyda'r adroddiad yn nodi: ‘Mae'r sefydliad yn cyflawni canlyniadau rhagorol o ganlyniad i'r ffyrdd y mae pobl yn cael eu hannog a'u grymuso i fod yn ystwyth, yn arloesol ac yn gydweithredol’. Fodd bynnag, gellir gwneud rhagor.
Rydym yn gwybod bod y byd yn newid, a bydd y ffordd y caiff gwasanaethau cyhoeddus eu darparu yn parhau i newid, felly nid yw gwneud mwy o'r un peth yn gynaliadwy. Cafodd pandemig COVID-19 effaith fawr ar y ffordd rydym yn gweithio, ac, ar ôl rhoi ystyriaeth i'n profiadau, rydym bellach yn edrych ymlaen. Trwy gynnwys yr Egwyddor Datblygu Cynaliadwy yn llawn wrth flaengynllunio, rydym wedi llunio Strategaeth sy'n nodi sut rydym yn bwriadu siapio ein gweithlu dros y 5 mlynedd nesaf, gan sicrhau, gyda'n gilydd, fel un Cyngor ac un tîm, y gallwn ganolbwyntio ar wneud yr hyn sy'n bwysig i'n trigolion a busnesau lleol.
Ar hyn o bryd mae'r farchnad recriwtio yn heriol, ac mae cyfyngiadau cyllidebol yn golygu ei bod yn anodd i ni gynnig cyflogau cystadleuol. Fel pob corff arall yn y sector cyhoeddus, byddai'n ffôl tanamcangyfrif yr heriau ariannol sylweddol rydym yn eu hwynebu, mewn sefyllfa lle mae llai o gyllid a mwy o alw am wasanaethau. Mae hyn yn golygu y bydd angen i ni fod yn agored i ffyrdd newydd o weithio a ffyrdd gwahanol o feddwl. Rydym yn gwybod hefyd ei bod yn debygol y bydd gweithlu'r dyfodol yn wahanol i'r hyn sydd gennym heddiw ac angen sgiliau gwahanol, felly bydd angen i ni fuddsoddi yn ein pobl, yn ogystal â thyfu a datblygu ein harweinwyr ein hunain, fel eu bod yn barod i gwrdd â'r heriau sy'n ein hwynebu.
Drwy'r cyfnod hwn o newid a thrawsnewid, byddwn yn sicrhau bod ein pobl yn cael eu harwain, eu cefnogi, yr ymddiriedir ynddynt ac yn cael eu cydnabod am y cyfraniad a wnânt, gan sicrhau eu bod yn cael eu trin yn deg, gyda pharch ac yn cael eu hannog i gyflwyno syniadau ynghylch sut y gallwn wella'r hyn a wnawn. Byddwn hefyd yn annog ein pobl i groesawu newid ac ymgysylltu â'n rhaglen drawsnewid i'n helpu i foderneiddio'r gwasanaethau a ddarparwn ac adeiladu Cyngor mwy gwydn ac effeithlon.
Yn olaf, ni allwn wireddu ein huchelgeisiau heb ein gweithlu ymroddedig a brwdfrydig. Felly, byddwn yn gweithio gyda'n gilydd, yn agored, yn onest, yn deg ac yn gynhwysol, sef yr ymrwymiad sy'n sail i'r strategaeth hon.
Wendy Walter a'r Cynghorydd Philip Hughes
2. Ynghylch ein Strategaeth Gweithlu
Mae ein Strategaeth Gweithlu yn cefnogi gweledigaeth y Cyngor ac yn diffinio sut y byddwn yn meithrin y gallu, y sgiliau a'r diwylliant sydd eu hangen arnom ar gyfer ein gweithlu. Yn ogystal â diwallu ein hanghenion presennol, mae hefyd yn diwallu anghenion ein gweithlu yn y dyfodol. Bydd hyn yn cynnwys strategaethau ar gyfer datblygu gweithwyr, cynllunio olyniaeth, recriwtio a chadw sy'n ystyried cynaliadwyedd tymor hir a'r effaith ar genedlaethau'r dyfodol.
Mae'r Strategaeth yn disgrifio pum amcan allweddol ar gyfer gweithredu, i gefnogi a datblygu ein gweithlu, cryfhau ein galluoedd fel sefydliad, a thrawsnewid sut rydym yn gwneud pethau. Drwy alinio ein Strategaeth Gweithlu â blaenoriaethau corfforaethol y Cyngor, byddwn yn sicrhau bod y Strategaeth hon yn canolbwyntio ar sicrhau bod pwrpas, gweledigaeth a gwerthoedd y Cyngor yn rhan annatod o'n holl waith.
2.1. Ein Datganiad Gweledigaeth y Cabinet (2022 – 2027)
Mae ein Datganiad Gweledigaeth y Cabinet yn cydnabod rôl bwysig ein gweithlu wrth gyflawni ei uchelgais pum mlynedd. Mae ganddo ddisgwyliadau clir iawn o ran ein gweithlu, ac mae'r rhain wedi cael eu defnyddio i lywio camau gweithredu ein Strategaeth Gweithlu (gweler Atodiad 1).
2.2. Ein Strategaeth Gorfforaethol (2022 - 2027)
Mae ein Strategaeth Gorfforaethol yn glir ynghylch yr angen i foderneiddio a datblygu ymhellach fel Cyngor gwydn ac effeithlon yn dilyn y pandemig, ac mae ein gweithlu yn allweddol i hyn. Mae'n cydnabod manteision cael gweithlu mwy hyblyg, deinamig a grymusol i gefnogi ein rhaglen drawsnewid, ac i'n helpu i gyflawni ein nodau a'n hamcanion ehangach.
2.3. Ein Gwerthoedd Craidd
Mae ein gwerthoedd yn rhan annatod o'n Strategaeth Gweithlu ac yn cael eu dylanwadu gan y Saith Egwyddor Ymddygiad mewn Gwasanaethau Cyhoeddus (Egwyddorion Nolan). Roedd ein pobl, uwch-swyddogion ac aelodau etholedig ynghlwm wrth ddatblygu ein Gwerthoedd Craidd, sydd bellach yn adlewyrchu'r math o sefydliad rydym am fod:
- Gweithio fel Un Tîm
- Rhoi ein Cwsmeriaid yn Gyntaf
- Gwrando i Wella
- Ymdrechu i Ragori
- Gweithredu gydag Uniondeb
- Cymryd Cyfrifoldeb.
Mae'r gwerthoedd hyn yn ategu ac yn arwain ein ffordd o weithio, ein ffordd o wella, ein ffordd o weithio gyda phartneriaid, a'n ffordd o wneud penderfyniadau i gefnogi'r gymuned yr ydym yn ei gwasanaethu.
2.4. Ein Strategaeth Gorfforaethol (2022 - 2027)
Mae ein gweithlu wrth wraidd uchelgais ein Strategaeth Drawsnewid. Mae'n cydnabod mai ein gweithwyr yw ein hased pwysicaf a'u bod yn cyfrif am dros 60% o gyfanswm gwariant y Cyngor. ‘Bydd recriwtio, cadw, datblygu a llesiant ein gweithlu i’r dyfodol yn allweddol ar gyfer cyflawni Rhaglen Drawsnewid lwyddiannus ac i amcanion strategol ehangach y Cyngor' (gweler Atodiad 2).
3. Ein Huchelgais fel Cyflogwr
Ein huchelgais yw bod yn 'gyflogwr o ddewis', gan greu gweithle sy'n meithrin twf, cyflawniad a boddhad. Ni yw un o gyflogwyr mwyaf y rhanbarth, ac mae pobl yn gweithio mewn amryw swyddi rheng flaen, technegol, cefn swyddfa, a phroffesiynol.
Byddwn yn gweithio i sicrhau bod ein pobl yn teimlo wedi'u gwerthfawrogi, eu hysbrydoli, a'u grymuso i gyflawni ein hamcanion a darparu'r gwasanaethau gorau posibl i'n trigolion. Byddwn hefyd yn gweithio i fod yn sefydliad sy'n perfformio'n dda, sy'n gweithio fel un tîm, sy'n gynhwysol ac yn arloesol, ac i fod yn gyflogwr sy'n annog talent i ffynnu ac yn meithrin gallu'r gweithlu i gyflawni ein huchelgeisiau. Man lle gall pawb siarad allan a chael llais, lle mae tegwch a chydraddoldeb yn teimlo'n real, a lle nad yw bwlio, aflonyddu na gwahaniaethu yn cael eu goddef. Byddwn yn cyfathrebu ein gwerthoedd brand yn glir fel mai'r bobl sydd eisiau gweithio i ni yw'r rhai sy'n cyd-fynd yn naturiol â'n gwerthoedd.
4. Ein Rôl o ran Darparu Gwasanaethau Dwyieithog
Rydym yn deall bod y Gymraeg yn allweddol i hunaniaeth nifer o'n trigolion ac yn aml iawn bod pobl yn gallu mynegi eu barn a'u hanghenion yn well yn eu hiaith gyntaf. Felly mae'n ddyletswydd arnom i sicrhau bod ein trigolion a'n cwsmeriaid yn gallu cyrchu ein gwasanaethau trwy eu dewis iaith a sicrhau bod gan ein gweithwyr y sgiliau gofynnol.
Gan weithio ochr yn ochr â Phanel Ymgynghorol yr Iaith Gymraeg, rydym yn cefnogi hyrwyddo a datblygu'r Gymraeg yng nghyd-destun sicrhau ein bod yn gallu recriwtio i swyddi allweddol a hanfodol.
Mae data'r Cyfrifiad diweddaraf ar gyfer 2021 yn dweud wrthym fod Sir Gaerfyrddin yn gartref i 72,838 o siaradwyr Cymraeg. Mae hyn yn cyfateb i 39.9% o gyfanswm poblogaeth y sir. Mae'r ffigur hwn wedi gostwng 5,210 ers y Cyfrifiad diwethaf yn 2011, sy'n cyfateb i ostyngiad pwynt canran o 4.0. Dyma'r gostyngiad mwyaf fel pwynt canran o blith holl awdurdodau lleol Cymru.
Yn 2001 a 2011, Sir Gaerfyrddin oedd â'r nifer uchaf o siaradwyr Cymraeg o bob awdurdod lleol yng Nghymru, gydag 84,196 o siaradwyr Cymraeg yn 2001 a 78,048 o siaradwyr Cymraeg yn 2011. Mae'r ffigurau newydd hyn yn golygu bod gan y sir bellach y nifer ail uchaf o siaradwyr Cymraeg o bob awdurdod lleol yng Nghymru. Sir Gaerfyrddin yw'r pedwerydd uchaf o hyd o ran canran y boblogaeth sy'n medru siarad Cymraeg.
Yn unol â Strategaeth Hybu’r Gymraeg (llyw.cymru) a'r ymrwymiadau a nodir yn Safonau'r Gymraeg, Strategaeth Sgiliau'r Gymraeg, a'r Polisi Cydraddoldeb ac Amrywiaeth mae'r Strategaeth hon yn adleisio'r hyn y bydd Cyngor Sir Caerfyrddin yn ei wneud i hwyluso'r gwaith o ddarparu gwasanaethau dwyieithog.
5. Hyrwyddo Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Chynhwysiant
Byddwn yn gweithio i greu gweithle lle mae pawb yn cael eu trin yn gyfartal a chydag urddas, a lle mae gan bawb fynediad teg at adnoddau, dysgu a chyfleoedd. Rydym hefyd eisiau gweithle â diwylliant cynhwysol sy'n darparu lle arloesol, cefnogol a diddorol i'n pobl weithio ynddo, yn ogystal â'u galluogi i ymgysylltu'n llawn yn ein gwaith i helpu cymunedau i ffynnu.
Gwyddom fod cyflogi pobl sydd ag amrywiaeth o gefndiroedd, profiadau a syniadau gwahanol yn cynyddu creadigrwydd ac yn arwain at welliant o ran datrys problemau a gwneud penderfyniadau. Rydym hefyd yn gwybod y gall gweithle sy'n annog cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant helpu i ddenu a chadw pobl dda a gwasanaethu ein hystod amrywiol o gwsmeriaid yn well, tra'n cadw ein pobl wedi'u hymgysylltu ac yn llawn cymhelliant. O'i roi'n syml, mae sefydliadau tecach yn perfformio'n well. Yn unol â'n hymrwymiadau, a nodir yn ein Cynllun Cydraddoldeb Strategol mae'r Strategaeth hon yn adleisio'r hyn byddwn yn ei wneud i gyflawni hyn.
6. Ynghylch ein Gweithlu
Yn genedlaethol, gwyddom fod tua 30% o weithlu'r DU dros 50 oed, a bod y ganran hon yn mynd i barhau i gynyddu. Yn lleol, ers Cyfrifiad 2011, mae Sir Gaerfyrddin wedi gweld cynnydd o 19% bron yn nifer y bobl 65 oed a hŷn a gostyngiad o 2.5% yn nifer y bobl 15 i 64 oed. O ystyried y sefyllfa gymdeithasol/economaidd a'r cynnydd yng nghostau byw gyda chwyddiant uwch, mae'n anochel y bydd llawer o bobl yn gweithio am fwy o amser. Fodd bynnag, cydnabyddir bod y pandemig wedi cael effaith ar y dewisiadau personol y mae rhai pobl yn eu cymryd mewn perthynas ag ymddeoliad cynnar, llai o oriau, a'r angen am amgylchedd gwaith mwy hyblyg.
Wrth i'n poblogaeth dyfu'n hŷn, nid yw cyn symled yn ymarferol â disodli'r rhai sy'n ymddeol gyda phobl iau. Felly, bydd angen i ni ystyried sut rydym yn gofalu am iechyd a llesiant ein gweithlu i helpu i ymestyn eu bywydau gwaith.
Rydym hefyd yn un o'r cyflogwyr mwyaf yn y Sir ac ar hyn o bryd yn cyflogi:
- 8,665 o bobl (6,566 cyfwerth ag amser llawn) yn meddiannu 5,022 o swyddi gydag ychydig llai na 100 o weithwyr yn cael eu cyflogi drwy asiantaeth gyflogaeth ar unrhyw adeg benodol.
- Mae gan 45% o'n pobl dros 10 mlynedd o wasanaeth.
- Mae 27% yn debygol o ymddeol yn y deng mlynedd nesaf.
- Mae gan 11.77% o'n pobl anabledd datganedig.
- Y cyflog cyfartalog yn y Cyngor yw £27,128.
- Mae trosiant gwirfoddol ar hyn o bryd yn 9.11%, sy'n is na chyfartaledd y DU.
Mae Tabl 1 isod yn darparu dadansoddiad proffil oedran manwl:
Tabl 1
| Ystod Oedran | Nifer | Cyfran y gweithlu |
| Dan 25 oed | 482 | 5.6% |
| 25-44 | 3,476 | 40% |
| 45-54 | 2,405 | 28% |
| 55-64 | 1,957 | 23% |
| Dros 65 | 345 | 4% |
Mae'r siartiau cylch canlynol yn darparu dadansoddiad pellach o'n gweithlu presennol:
Oed
Rhywedd
Statws Contract
Amser Llawn V Rhan-amser
7. Amcanion ein Strategaeth Gweithlu
Nod cyffredinol y Strategaeth hon yw cefnogi cyflawni ein blaenoriaethau corfforaethol drwy sicrhau bod gennym y nifer cywir o bobl, sydd â'r sgiliau a'r agweddau cywir, mewn lle ar yr adeg gywir. Byddwn yn cyrraedd y nod hwn drwy gyflawni ein pum Amcan Strategaeth y Gweithlu.
Amcanion Strategol y Gweithlu:
- Denu, Recriwtio, a Chadw Talent
- Tyfu Arweinwyr a Rheolwyr Eithriadol
- Gwella Ymgysylltu â'r Gweithlu
- Datblygu Diwylliant Perfformiad Uchel, Blaengar a Chyflawni
- Datblygu a Chynnal Gweithlu Diogel ac Iach
8. Atodiadau
8.1. Atodiad 1: Gweledigaeth y Cabinet – Crynodeb o Ddisgwyliadau'r Gweithlu
- Sicrhau bod Cyngor Sir Caerfyrddin yn sefydliad amrywiol a chynhwysol.
- Gweithio gyda grwpiau perthnasol i hyrwyddo'r Cyngor fel cyflogwr ar draws pob cymuned gan gynnwys o fewn y gymuned Pobl Dduon, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig.
- Gweithio gyda'r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus i sbarduno gwaith ymgysylltu cymunedol ac arfer da mewn perthynas â recriwtio o gymunedau Pobl Dduon, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig.
- Gweithio gyda grwpiau allanol perthnasol, i wella cynrychiolaeth a chyfeirio ar gyfer cymunedau Pobl Dduon, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig ar wefan y Cyngor.
- Edrych ar ffyrdd o wella ansawdd data cydraddoldeb ein gweithlu a gwella ansawdd y wybodaeth a gesglir yn barhaus er mwyn gwella'r broses o gynllunio a rheoli'r gweithlu.
- Recriwtio mewn modd cystadleuol a gweithio tuag at wella lefelau recriwtio yn barhaus ar draws y sefydliad. Ceisio deall y camau sydd eu hangen er mwyn dod yn gyflogwr o ddewis yng Ngorllewin Cymru.
- Gweithio i farchnata Cyngor Sir Caerfyrddin fel cyflogwr deniadol i brentisiaid, pobl sy'n gadael yr ysgol a graddedigion. Canolbwyntio ar leihau nifer y bobl ifanc sy'n mudo o Sir Gaerfyrddin ac o ardaloedd gwledig.
- Gweithio gyda rhanddeiliaid i gynyddu cyfran y prentisiaethau cyfrwng Cymraeg.
- Ystyried gallu ein gweithlu yn y tymor byr a'r tymor hir i gyflawni gweledigaeth y weinyddiaeth bresennol.
- Parhau i groesawu a hyrwyddo arferion gweithio ystwyth, cyfarfodydd hybrid a ffyrdd newydd o weithio ar draws y sefydliad.
- Gweithio gyda Llywodraeth Cymru, partneriaid Gwasanaethau Cyhoeddus ac Undebau Llafur i wneud rhagor o waith ar yr agenda Cyflog Byw Gwirioneddol.
- Byddwn yn gwneud mwy o ddefnydd o’r dechnoleg ddigidol ddiweddaraf i drawsnewid ymhellach y gwasanaethau a ddarperir gan y Cyngor.
- Datblygu Strategaeth Trawsnewid y Cyngor a fydd yn darparu'r fframwaith strategol i gefnogi'r gwaith o weithredu rhaglen drawsnewid a newid ar draws y sefydliad.
8.2. Atodiad 2: Strategaeth Drawsnewid – Blaenoriaethau'r Gweithlu
- Datblygu a chryfhau ymhellach fframwaith rheoli gweithlu strategol yr Awdurdod i gefnogi awydd y Cyngor i ddod yn ‘gyflogwr o ddewis’.
- Datblygu ymhellach drefniadau Cynllunio’r Gweithlu y Cyngor er mwyn creu’r capasiti a’r cydnerthedd i gyflawni ei amcanion strategol a rhagweld a chwrdd ag anghenion i’r dyfodol.
- Gofalu y gall y Cyngor wneud defnydd effeithiol o ddata i gryfhau perfformiad a rheolaeth strategol ei weithlu.
- Gwneud defnydd effeithiol o dechnoleg i helpu i foderneiddio prosesau a gweithdrefnau gweithlu allweddol.
- Cryfhau trefniadau’r Cyngor ar gyfer recriwtio, cadw a hyblygrwydd ei weithlu.
- Sicrhau bod gan staff y Cyngor y sgiliau a’r ymddygiadau angenrheidiol i gefnogi’r gwaith o gyflwyno’r agenda moderneiddio a thrawsnewid yn effeithiol fel y gall y Cyngor gyflawni ei nodau ac amcanion ehangach.
- Parhau i geisio gwella iechyd a llesiant ein gweithlu.
