Y Polisi a’r Weithdrefn Disgyblu - Chwefror 2021

7. Camymddygiad a Chamymddygiad Difrifol

• Mae'r canlynol yn enghreifftiau o gamymddygiad.  Yn dibynnu ar fath neu ddifrifoldeb y camymddygiad, efallai y bydd angen trin rhai o'r ymddygiadau hyn fel camymddygiad difrifol (gweler isod):

• Rheoli amser yn wael.
• Gwrthod dilyn cyfarwyddyd rhesymol.
• Tanseilio diogelwch.
• Absenoldeb o'r gwaith heb ei awdurdodi.
• Esgeuluster. 
• Troseddau (p'un a yw'r awdurdodau heddlu wedi penderfynu erlyn ai peidio).
• Torri rheolau iechyd a diogelwch
• Defnydd amhriodol o systemau TG, ffonau a systemau cyfathrebu eraill yr Awdurdod.

Camymddygiad Difrifol

• Gweithredoedd sy'n gyfystyr â chamymddygiad difrifol yw'r rhai sy'n arwain at dorri telerau cytundebol yn ddifrifol a gallant hefyd arwain at ddiswyddo, hyd yn oed am y drosedd gyntaf.  Mae enghreifftiau’n cynnwys:

• Dwyn neu dwyll.
• Trais corfforol neu fwlio.
• Difrod bwriadol a difrifol i eiddo.
• Camddefnydd difrifol o eiddo neu enw'r Awdurdod.
• Defnyddio offer TG a / neu rwydwaith yr Awdurdod i gyrchu neu gyhoeddi deunydd pornograffig, tramgwyddus neu anweddus.
• Camau gweithredu sy'n arwain at ddiffyg difrifol mewn ymddiriedaeth a hyder rhwng y cyflogwr a'r gweithiwr.
• Anufudd-dod difrifol.
• Gwahaniaethu neu aflonyddu anghyfreithlon.
• Dwyn anfri difrifol ar yr Awdurdod.
• Analluogrwydd difrifol i weithio yn y gwaith yn sgil alcohol neu gyffuriau.
• Peri colled, difrod neu anaf trwy esgeulustod difrifol.
• Achos difrifol o dorri rheolau iechyd a diogelwch.
• Symud eiddo’r Awdurdod heb awdurdod. 
• Cam-drin corfforol, geiriol, ariannol, seicolegol neu emosiynol unrhyw berson.
• Rhoi cydweithwyr, cleientiaid neu gwsmeriaid yr Awdurdod mewn perygl personol o niwed.

Nid yw'r rhestr hon yn gyflawn. Efallai y bydd troseddau eraill a allai fod yn gyfystyr â chamymddygiad difrifol.

• Rhaid hysbysu'r Pennaeth Archwilio, Caffael a TGCh ar ddechrau achosion lle mae amheuaeth o dwyll, llygredd neu ladrad.  

• Os amheuir bod gweithiwr yn camymddwyn yn ddifrifol ac felly'n agored i gael ei ddiswyddo ar unwaith, ymchwilir i'r mater ac os yw'r ffeithiau'n cefnogi hynny, trefnir gwrandawiad disgyblu.  

• Mewn rhai achosion bydd angen, yn ystod ac ar ôl i ymchwiliad disgyblu ddod i ben, adrodd i gyrff proffesiynol fel Cyngor Gofal Cymru, Cyngor y Gweithlu Addysg a’r Awdurdod Diogelu Annibynnol sef asiantaeth y llywodraeth sy'n.

• Cadw cofnodion o staff nad ydynt yn gallu gweithio yn y sectorau addysg a gofal. 

• Os profir yr honiad o gamymddygiad difrifol yn y gwrandawiad disgyblu, gellir ystyried diswyddo'r gweithiwr ar unwaith lle nad oes angen rhybudd na chyflwyno taliad yn lle rhybudd.